The Crisis and the Social Ethics of Finance. Selected Issues
DOI:
https://doi.org/10.15678/SER.2021.1.05Keywords:
crisis, social economic ethics, personalism, social economy, ethicsAbstract
Background: The crisis of modern finances is part of a longer process of lack of correspondence between economic life and the common social good. It fits in with the diagnosis of an anthropological error underlying contemporary economic activities.
Research objectives: The aim of this article is to highlight selected moments related to the failure of the financial system in the context of ethical requirements that should be included in the functioning of this system. Their omission ultimately leads to serious individual and social damage, including the undermining of the freedom foundations of all economic decisions, including in the field of finance.
Research design and methods: The adopted analytical-synthetic method is calculated to signal specific areas raising ethical doubts. Their exemplification leads to an attempt to define the key problem of modern finance, which is breaking away from the foundation of ethical values and, consequently, abandoning the common good as the social goal of all human activity.
Results: The literature cited in the study, mainly in the area of the broadly understood ethics of economic life, supports its basic thesis about the key importance of ethical values in the process of avoiding eco-nomic crises.
: The preseConclusionsnt text is therefore intended to recall the meanings of spiritual goods in the context of the financial crises, and the truth that, in fact, on the spiritual level does a real human encounter and a real multiplication of goods take place
Downloads
References
Adamczyk, M. (2012), Współczesny kryzys finansowy – przyczyny i konsekwencje dla gospodarki światowej, Wyzwania gospodarki globalnej. Prace i Materiały Instytutu Handlu Zagranicznego Uniwersytetu Gdańskiego, 31, 13-29.
Adamiec, J. (2009), Encyklika Caritas in veritate w odpowiedzi na kryzys gospodarczy, Infos. Zagadnienia Społeczno-Gospodarcze, 22 (69), 1-4.
Bokajło J., Zhumanizowana gospodarka rynkowa w obliczu fetyszu pieniądza i społeczeństwa masowego. http://www.pte.pl/kongres/referaty/Bokaj%C5%82o%20Justyna/J.Bokaj%C5%82o%20Kongres%20Humane%20Marktwirtschaft.pd (accessed: 02/14/2021).
Brzozowski, T. T. (2011), Kryzys jako problem filozoficzno-społeczny, Prace Komisji Geografii Przemysłu, 17, 261-271.
Congregation for the Doctrine of the Faith and Department for Integral Human Development (2018), Oeconomicae et pecuniariae quaestiones. Considerations for an ethical discernment regarding some aspects of the present economic-financial system. https://press.vatican.va/content/salastampa/en/bollettino/pubblico/2018/05/17/180517a.html. (accessed: 02/14/2021).
Dylus, A. (2016), Gospodarka w perspektywie etycznej i religijnej, Warszawa.
Dziewiecki, M. (2018), Ojcze nasz. O Bogu, który jest blisko, Kraków.
Firlej, K. A. (2011), Źródła i przebieg kryzysu finansowego w Stanach Zjednoczonych i Europie Zachodniej, Roczniki Ekonomiczne Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy, 4, 179-191.
Hülsmann, J. G. (2008), The Ethics of Money Production, Auburn, Alabama.
John Paul II (1991), Encyclical letter “Centesimus annus”, https://www.vatican.va/content/john-paul-ii/la/encyclicals/documents/hf_jp-ii_enc_01051991_centesimus-annus.html (accessed: 02/14/ 2021).
Jones, E. M. (2014), Barren Metal: A History of Capitalism as the Conflict between Labor and Usury, Fidelity Press.
Jóźwiakowski, P. (2015), Kryzys finansowy – przebieg i skutki dla gospodarki, Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego w Zielonej Górze, 2 (2), 6-17.
Kamińska, K. (2010), Etyka w ekonomii a globalny kryzys gospodarczy, Equilibrium, 1 (4), 105-116.
Kindleberger, Ch. P. (1999), Szaleństwo. Panika. Krach. Historia kryzysów finansowych, Warszawa.
Klich, J. (2017), Globalny kryzys finansowy 2008 roku: wątki etyczne, Seminare, 3 (38), 93-105.
Klimczuk, Z. (2007-2008), Podstawowe zasady życia społecznego, Studia Warmińskie, XLIV-XLV, 156-170.
Kobierzyńska-Orlińska, E. (2019), Etyka w działalności banków w perspektywie kryzysu finansowego lat 2007-2009, Przegląd Prawa Administracyjnego, 2, 55-67.
Kołodko, G. (2011), Ekonomia kryzysu czy kryzys ekonomii?, MBA, 2, 2-9.
Kowalczyk, S. (2007), Etos liberalizmu – profil, pozytywny, ograniczenia, dylematy, Annales. Etyka w życiu gospodarczym, 1 (10), 49-55.
Kowalik, F. (2005), Wiara i pieniądze, Forbes, 5, 34.
Kowalski, J. (1999), Etyka katolicka wobec neoliberalizmu, Polonia Sacra, 5, 178-189.
Laubier, P. (1990), Pour une civilisation de l'amour, Paris.
Lisowska, M. (2010), Polityka konsumencka – podstawy teoretyczne, cele i narzędzia, Gospodarka Narodowa, 10, 57-77.
Łętocha, R. (2016), Ekonomia współdziałania, Kraków
Majka J. (1983), Etyka życia gospodarczego, Wrocław.
Majka, J. (1958), Społeczne nauki szczegółowe a etyka życia gospodarczego, Zeszyty Naukowe KUL, 1, 33-41.
Majka, J. (1982), Filozofia społeczna, Warszawa.
Majka, J. (1987), Taniec pośród mieczów, Wrocław.
Majka, J. (1993), Etyka społeczna i polityczna, Warszawa.
Malinvaud E. (2007), International Justice in Global Economic Development: Lessons from Experience; L. E. D. Bautista (Int.), Globalization and International Justice, Vatican City.
Matysek, Ł. (2012), Wpływ spekulacji finansowych na koniunkturę gospodarczą – analiza światowego kryzysu gospodarczego 2007-2010, Katowice.
Michałowska, D. A. (2013), Neoliberalizm i jego (nie)etyczne implikacje edukacyjne, Poznań.
Miklaszewski, S. (2003), Międzynarodowe stosunki gospodarcze u progu XXI wieku, Warszawa.
Morawski, W. (2001), Kronika kryzysów gospodarczych, Warszawa.
Mrzygłód, P. (2009), Personalizm teologikalny ks. Józefa Majki, Studium filozoficzno-społeczne, Wrocław.
Nieborak, T. (2010), Globalny kryzys finansowy – istota, przyczyny, konsekwencje, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 4 (LXXII), 95-116.
Pilewicz, T. (2014), „Ekonomia kryzysu” N. Roubiniego i S. Mihma, Przegląd Prawniczy Ekonomiczny i Społeczny, 3, 198-200.
Piskorz, B. (2019), Arywizm, chremastyka, matematyzacja a humanocentryzm – apologetyka aksjologii w ekonomii, Świat Idei i Polityki, 18, 235-255.
Pontifical Commision “Iustitia et Pax” (1986), At the service of the Human Community: an ethical approach to the Internationa Debt Question, Vatican City.
Potulicka, E. (2011), Teoretyczne podstawy neoliberalizmu a jego praktyka, Przegląd Pedagogiczny, 1 (25), 234-257.
Prokopowicz, D. (2019), Geneza i konsekwencje globalnego kryzysu finansowego 2008 roku. Simmlowskie inspiracje, Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne, 24 (1), 9-16.
Przesławska, G. (2011), Ekonomia w czasach kryzysu; J. Kundera (Ed.) Globalizacja, europejska integracja a kryzys gospodarczy, E-Monografie, 9, 171-184.
Relich, P. (2020), Prawdziwa kontrkultura przyszłości, czyli gdzie myli się Cyberpunk, https://m.pch24.pl/prawdziwa-kontrkultura-przyszlosci-czyli-gdzie-myli-sie-cyberpunk/(accessed: 02/14/2021).
Roubini N., Mihm S. (2010), Crisis Economics. A crash course in the future of finance. The Penguin Press. New York.
Rybiński, K. (2008), Liderom świata brakuje wizji, Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie, 3, 35-37.
Skarbek, W. (2013), Wybrane zagadnienia metodologii nauk społecznych, Piotrków Trybunalski.
Słownik grecko-polski (2001), O. Jurewicz (Ed.), t. 1, Warszawa.
Szulczewski, G. (2008), Światowy kryzys finansowy 2008 w świetle etyki finansów, Annales Etyka w życiu gospodarczym, 1 (12), 81-90.
Szulczewski, G. (2010), Lekcja kryzysu. Etyczny kapitalizm, konieczność czy utopia?, Annales Etyka w życiu gospodarczym, 1 (13), 177-185.
Szydło, W. (2013), Globalny kryzys 2007-2009 w świetle podejścia ortodoksyjnego – wybrane problemy, Optimum. Studia ekonomiczne, 3 (63), 3-43.
Toffler, A. (1991),Powershift: Knowledge, Wealth, and Violence at the Edge of the 21st Century. Mass Market
United States Conference of Catholic Bishops (1996), A Catholic Framework for Economic Life, https://www.usccb.org/resources/catholic-framework-economic-life-0 (accessed: 02/14/2021).
Villain, R. P. J. (1954), L'enseignement social de l'Eglise, Paris.
Wisholff, J. (2018), Usury and the Common Good, Journal of Vincentian Social Aciton, 3, 13-41.
Zadroga, A. (2009), Ekonomia społeczna i nauczanie społeczne Kościoła, Roczniki Teologii Moralnej, 1, 213-229.
Zamagni, S. (2008), Reciprocity, Civil Economy, Common Good; M. S. Archer, P. Donati (Ed.), Pursuing the Common Good: How Solidarity and Subsidiarity Can Work Together,Vatican City.
Zięba, M. (2003), Chrześcijanie, polityka, ekonomia, Kraków.
